Inhoud
Complexe emotionele en gedragsproblemen bij cliënten met een verstandelijke beperking kunnen de kwaliteit van leven ernstig beïnvloeden. Ouders, familie, leerkrachten en ondersteuners voelen zich dikwijls onmachtig om hier verandering in te brengen. (Mediërende) cognitieve gedragstherapie met een op deze doelgroep toegepaste holistische theorie, topografische analyse en functieanalyse (met operante en betekeniscomponent) biedt vaak goede aanknopingspunten om een nieuw perspectief te creëren. In deze basis-introductiecursus (30 uur) maken de deelnemers kennis met de grondslagen van de (mediërende) cognitieve gedragstherapie (cognitief gedragstherapeutisch proces, empirische cyclus) en de leerprincipes aan de hand waarvan (complex) gedrag geanalyseerd kan worden. In de cursus wordt aandacht besteed aan het in samenwerking met (de ouders en ondersteuners van) de cliënt opstellen van een casusconceptualisatie (holistische theorie) en het selecteren van het te beïnvloeden probleem en het formuleren van veranderdoelen. Doelgroepspecifieke observaties (uit eerste en tweede hand), registraties en metingen dragen bij aan het opstellen van de topografische analyses van het probleemgedrag evenals de functieanalyse (met operante en betekeniscomponent)
Programma
In 5 bijeenkomsten van 9.30 – 16.15 uur komt aan bod:
- grondslagen CGT, leerprincipes en analyseren van gedrag
- CGT proces, empirische cyclus
- werkrelatie met cliënt, ouders en ondersteuners
- informatie verzamelen, observeren
- theorie/casusconceptualisatie, probleemselectie, doelen stellen,
- topografische analyse, meten en registreren
- functie analyse: operante en klassieke (betekenis) component
- therapeutische context, mediërend behandelen, functie analyses van teams
Studiebelasting
- Er zijn 30 contacturen, waarbij de lunchpauzes niet zijn meegerekend
- De literatuurstudie bestaat uit 312 pagina’s
- Er worden 105 werkuren verondersteld (ivm verslag onderlinge gedragsmodificatie (OGM), mini n=1 en verwerkingsopdrachten)
Doelgroep
Gedragswetenschappers in de jeugdzorg/verstandelijk gehandicaptenzorg die mediërend werkzaam zijn met de doelgroep EVB/MVB en voldoende casuïstiek hebben om het geleerde in de praktijk toe te passen
Literatuur
Verplicht: 312 pagina’s; aanbevolen: 22 pagina s
Hermans, D., Raes, F., & Orlemans, H. (2018). Inleiding tot de gedragstherapie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum
– H 1 inleiding (pp 3 – 12) (10)
– H 3 klassiek conditionering (30)
– H 4 operante conditionering (30)
– H 6 de empirische cyclus p141 t/m 149 (10)
– H 7 informatieverzameling en werkrelatie 151 t/m 180. (30)
– H 8de holistische theorie en de probleemselectie p181 t/m 215 (35)
– H 8 de holistische theorie en de probleemselectie: meten p215 t/m 222 (8)
– H 9 de functieanalyse laag 1: verzamelen van informatie volgens het abc model p 223-238 (16)
– H 11 de functieanalyse laag 2 p 238 t/m 268 (31)
– H 11 evaluatie, therapie als n=1 studie p 309 t/m 314 (11.4) (6)
A tjak, J. (2005) Functieanalyse, betekenisanalyse en cognitieve casus conceptualisatie:hart en ziel van de gedragstherapie. Tijdschrift voor gedragstherapie, 2005, 38, p 227-240 (14)
Bannink, F. (2005). De kracht van oplossingsgerichte therapie. Tijdschrift voor Gedragstherapie, 2005, 38, 5-16 (11)
Bannink, F.(2006). De geboorte van oplossingsgerichte therapie. Tijdschrift voor gedragstherapie, 39, 171-183 (13)
Didden, R., Duker, P. & Seys, D. (2016). (ongewijzigde druk sinds 2003). Hoofdstuk 1. Probleemgedrag en verstandelijke beperking p 9 t/m 19 In Gedragsanalyse en –therapie bij mensen met een verstandelijke beperking. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. (10)
Didden, R, P. Duker & D. Seys (2003). Gedragsanalyse en -therapie bij mensen met een verstandelijke beperking. Hfdst 5 Dataverzameling, design en analyse p119 t/m 134 (16)
Geelen en van Alphen (2014) mediatieve therapie in de thuiszorg; onbekend en onbenut. Tijdschrift voor Gerontologie Geriatrie p 19 t/m 24 (6)
Haan, R den & Bannink, F. (2012). Handboek oplossingsgerichte gespreksvoering met ouderen; Hfdst 10 mediatieve oplossingsgerichte gespreksvoering P231t/m 253 (23)
Van Leeuwen, H.M.P. & Geeraets, M.H.W. (2019). Klinisch redeneren in de geïntegreerde jeugdhulp met behulp van het zevenfactorenmodel. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, Kinderpsychiatrie en klinische kinderpsychologie (TOKK), 44 (1) 21-33 (13)
Aanbevolen (22)
Hermans, D., Raes, F., & Orlemans, H. (2018). Inleiding tot de gedragstherapie Geschiedenis van de gedragstherapie hfd 2 (pp 13 t/m 34) Houten: Bohn Stafleu van Loghum (22)
Docenten
drs. W.D. Heiner, Klinisch Psycholoog/Cognitief Gedragstherapeut Supervisor
drs. H.M.P. van Leeuwen, kinder- en jeugdpsychiater n.p.
drs. M.H.W. Geeraets, Gz-psycholoog
Aanbod
De cursus wordt alleen incompany aangeboden.